Hebben hoogbegaafde kinderen een hogere emotionele intelligentie dan gemiddeld begaafde kinderen? Stel deze vraag aan verschillende mensen rondom je heen en de kans is groot dat je heel wat verschillende antwoorden krijgt. In een recent artikel in High Ability Studies brengen onderzoekers Alabbasi, Ayoub en Ziegler de resultaten van 21 studies bij elkaar om te bekijken hoe het nu precies zit met dat verband tussen hoogbegaafdheid en emotionele intelligentie. Hun conclusie? Hoogbegaafde kinderen scoren gemiddeld beter op vlak van emotionele intelligentie dan hun gemiddeld begaafde leeftijdsgenoten, maar het verschil tussen beide groepen is eerder klein. Al zijn er ook bij deze conclusie kanttekeningen te maken.

Emotionele intelligentie omvat de vaardigheid om emoties bij anderen correct waar te nemen, om zelf emoties bij gedachten te genereren, om emoties te begrijpen en om eigen emoties op een gepaste manier te reguleren. Individuele studies over het verband tussen hoogbegaafdheid en emotionele intelligentie leveren al eens uiteenlopende resultaten op en daar zijn verscheidene mogelijke oorzaken voor. Zo verschillen studies van elkaar wat betreft de leeftijd van de deelnemende proefpersonen, de gehanteerde definitie van hoogbegaafdheid, het gebruikte meetinstrument om emotionele intelligentie te meten en de deelvaardigheden van emotionele intelligentie die in de betreffende studies onder de loep worden genomen.

Uit de meta-analyse van Alabbasi en collega’s blijkt dat hoogbegaafde kinderen het gemiddeld genomen iets beter doen op vlak van emotionele intelligentie dan hun gemiddeld begaafde leeftijdsgenoten, maar het verschil is niet zo groot (Hedges’ g = .226). Ze gingen ook op zoek naar mogelijke verklaringen voor verschillen tussen individuele studies. De leeftijd van de onderzochte kinderen blijkt er alvast weinig toe te doen. Wat wel een rol speelt is hun geslacht. Zo blijken het vooral begaafde jongens te zijn die beter presteren op vlak van emotionele intelligentie dan gemiddeld begaafde jongens en blijkt er geen verschil te zijn tussen hoogbegaafde en gemiddeld begaafde meisjes. De onderzoekers stellen trouwens ook vast dat hoogbegaafde meisjes gemiddeld genomen net iets hoger scoren voor emotionele intelligentie dan hoogbegaafde jongens.

Verschillen in emotionele intelligentie tussen hoogbegaafde en gemiddeld begaafde kinderen blijken ook vooral gevonden te worden in studies die vaardigheidsproeven gebruiken om emotionele intelligentie te meten en niet in studies die gebruik maken van zelfrapportage (d.w.z. studies waarin leerlingen gevraagd wordt of ze zich als emotioneel intelligent zouden omschrijven, zonder dit evenwel te toetsen). Tot slot blijken verschillen gevonden te worden voor de meeste deelvaardigheden van emotionele intelligentie, al is het verschil niet steeds even groot. Vooral op vlak van emotionele flexibiliteit en problemen oplossen blijken hoogbegaafde kinderen het aanzienlijk beter te doen dan gemiddeld begaafde leeftijdsgenoten (Hedges’ g = .392). Wat betreft stress management en interpersoonlijke vaardigheden blijkt er dan weer geen verschil tussen beide groepen te bestaan. Hoogbegaafde kinderen kunnen, met andere woorden, even goed met stress om en zijn even empathisch en sociaal voelend als hun gemiddeld begaafde leeftijdsgenoten.

Meer lezen?

Alabbasi, A. M. A., Ayoub, A. E. A. & Ziegler, A. O. (2020). Are gifted students more emotionally intelligent than their non-gifted peers? A meta-analysis. High Ability Studies, https://doi.org/10.1080/13598139.2020.1770704