Cognitief begaafde kinderen met gedragsproblemen (bv. angst, depressie of agressie) bestaan en verdienen onze zorg. Laat daar geen twijfel over bestaan. Maar vertonen kinderen met een hoge intelligentie als groep meer of minder van deze problemen dan de groep van kinderen met een gemiddeld intelligentieniveau? Rosanna Francis en haar collega’s van de University of Sidney maakten een overzicht van de wetenschappelijke literatuur rond dit onderwerp.

De onderzoekers gingen in de internationale literatuur op zoek naar studies waarin het verband tussen begaafdheid en verschillende vormen van psychopathologie onderzocht wordt. Daarbij beperkten ze zich tot studies waarin cognitief begaafde kinderen geïdentificeerd worden aan de hand van een intelligentiemeting. Studies die cognitief begaafde kinderen identificeren op basis van deelname aan een programma voor begaafde kinderen of op basis van schoolse prestaties werden niet opgenomen in het literatuuroverzicht van Francis en collega’s. In totaal werden 18 bruikbare studies geselecteerd.

Een analyse van deze 18 studies toont aan dat er weinig wetenschappelijk bewijs is dat kinderen en adolescenten met een hoge intelligentie (IQ > 125) gemiddeld genomen meer psychopathologie vertonen dan leeftijdsgenoten met een gemiddelde intelligentie (IQ = 90-110). Veel studies wijzen er in tegendeel op dat cognitief begaafde kinderen gemiddeld juist beter sociaal aangepast gedrag en minder gedragsproblemen vertonen dan kinderen die niet cognitief begaafd zijn. Ze blijken als groep ook minder af te rekenen te hebben met gevoelens van angst of depressie.

Een aantal studies uit het literatuuroverzicht van Francis en collega’s maakt melding van een subgroep onder de cognitief begaafde kinderen en adolescenten die wel te kampen heeft met ernstige gedrags- of emotionele problemen. Welke risico- en beschermende factoren er voor zorgen dat sommige cognitief begaafde kinderen een vorm van psychopathologie ontwikkelen en anderen niet zal moeten blijken uit verder wetenschappelijk onderzoek hieromtrent, aldus de auteurs.

Francis, R., Hawes, D. J., & Abbott, M. (2016). Intellectual Giftedness and Psychopathology in Children and Adolescents: A Systematic Literature Review. Exceptional Children, 82(3), 279–302.